به نوعی زیرانداز دستباف که بافت آن بدون پُرز است گلیم گفته می‌شود ؛ این محصول معمولا با پشم طبیعی تولید می‌شود و گاهی اوقات در هم تنیده از مخلوط پشم و موی بز است. گلیم‌بافی هنری زنانه است و بیشتر در مناطق روستایی و عشایری ایران دیده می‌شود.
گلیم چیست؟مواد اولیه گلیم
این بافته زیبا از دوران قدیم با نخ‌های خامه پشمی بافته می‌شد که از پشم گوسفند یا موی بز به دست آمده بود، پس از گذشت زمان نخ پنبه‌ای هم به بافت گلیم اضافه شد و امروزه گاهی با نخ‌های مصنوعی مانند : اکرلیک ، کرومی و آنیلینی هم بافته می‌شود. هم‌چنین رنگ‌های کار شده در انواع سنتی ، همیشه طبیعی بوده است اما امروزه از مواد و رنگ شیمیایی هم استفاده می‌شود.
تاریخچه پیدایش گلیم
انسان پس از اینکه توانست از پوست حیوان برای خود تن‌پوش تهیه کند ، رفته رفته به فکر استفاده از پشم و پوست برای زیرانداز افتاد. وقتی بشر پشم‌ریسی را ابداع کرد ، از آنجا که همیشه در حال مهیا کردن لوازم آسایش است ، گلیم‌بافی به وجود آمد تا دیگر انسان روی زمین خشک و سرد ننشیند.
بر اساس شواهد تاریخی به دست آمده ، پیشینه این هنر زیبا و ارزشمند به ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح می‌رسد ؛ کهن‌ترین گلیم بافته شده از این دوران و در میان آثار مصر باستان کشف شده است.
مناطق بافت گلیم
این هنر دست ، علاوه بر ایران در کشورهای مختلف خاورمیانه نظیر : چین ، هند ، پاکستان ، افغانستان ، ترکمنستان و… تولید می‌شود. در کشور ما نیز علاوه بر ایلات و عشایر ، در استان‌های خراسان ، فارس ، کردستان ، بلوچستان ، یزد ، آذربایجان ، کرمانشاه و… این محصول زیبا وجود دارد.
نقوش به کار رفته در گلیم
طرح‌های استفاده شده در انواع این بافته‌ها عموما نقش‌هایی هندسی هستند که اشکال مختلفی دارند ، مانند : سه‌گوش ، لوزی ، شش‌گوش و چهارگوش. البته نقوش اصیل و سنتی زیادی زینت‌بخش چهره گلیم ایرانی می‌شوند که گاهی شکل حیوانات و طبیعت را به خود می‌گیرند و گاه ترمه و گل و بوته هستند. طرح‌های مختلف استفاده شده در این هنرها بستگی به نوع و منطقه‌ای دارد که در آن بافته می‌شوند.